Nowotwór nie będzie czekał – wykonaj cytologię jednowarstwową

Rak szyjki macicy to siódmy najczęściej występujący nowotwór złośliwy u kobiet w Polsce. W naszym kraju powoduje nawet pięć zgonów dziennie. Jego głównym powodem jest wirus HPV – czyli brodawczak ludzki. Nosicielami jest najprawdopodobniej nawet 75% kobiet, które rozpoczęły współżycie płciowe. Cytologia jest podstawowym badaniem, często bagatelizowanym przez pacjentki, której w wielu przypadkach może pozwolić uratować życie.

Cytologia pozwala na diagnozę raka szyjki macicy w bardzo wczesnym stadium, co umożliwia jego całkowite wyleczenie. Częściowo może też wskazać inne poważne zmiany nowotworowe, takie jak rak trzonu macicy czy rak jajnika. Dzięki badaniu można również wykryć wszelkie infekcje pochwy, zakażenie wirusem HPV oraz nieprawidłowe komórki, które później mogą przekształcić się w nowotwór bądź nadżerkę. Cytologię powinny wykonywać wszystkie kobiety po 25. roku życia, niezależnie czy rozpoczęły współżycie seksualne. Jeśli inicjacja nastąpiła wcześniej, zalecane jest rozpoczęcie wykonywania badań, niezależnie od wieku. Standardowo wykonywanie badania zaleca się co trzy lata, jednak jeśli jesteś w grupie zwiększonego ryzyka tj.:

• masz osłabiony układ odpornościowy,

• jesteś nosicielką wirusa HIV,

• leczysz się już np. na nadżerkę lub raka szyjki macicy,

• mogłaś być narażona dietylostilbestrol (czyli synetyczny estrogen stosowany w latach 50. w przypadku zagrożenia ciąży).

Cytologię warto wykonać co rok. Jest ono mało inwazyjne, polega na wprowadzeniu do pochwy specjalnego wziernika i pobraniu wymazu komórkowego. Dwa dni przed badaniem zaleca się ograniczenie:

• Stosowania tamponów

• Kremów i globulek dopochwowych

• Wszelkich stosunków seksualnych

Dzięki temu mamy większą pewność, że wyniki badania nie będą fałszywe. Nie poleca się również wykonywania badania w trakcie infekcji intymnej. W przypadku gdy poprzednie wyniki były ujemne, po 60. roku życia można rozważać przedłużenie okresu czasowego pomiędzy badaniami, zachowując konsultację lekarską.

Jeśli chcemy mieć największą pewność co do wyników badania cytologicznego, warto rozważyć jego nowszą, bardziej zaawansowaną formę – cytologię jednowarstwową LBC (cytologię płynną). Podczas wykonywania standardowego badania istnieje możliwość uszkodzenia wymazu czy jego nierównomiernego rozprowadzenia na szkiełku. Cytologia jednowarstwowa wykorzystuje tę samą metodę pobrania próbki z pochwy – badanie jest jednak zautomatyzowane, a próbka umieszczana jest w buteleczce z płynem utrwalającym, co zapobiega uszkodzeniu wymazu. Dodatkowo są z niego usuwane wszelkie zanieczyszczenia i śluz, co z kolei znacząco poprawia jakość materiału cytologicznego – dzięki temu liczba komórek analizowanych jest większa, a sam wymaz jest dużo lepszej jakości, co znacząco poprawia możliwości diagnostyczne. Z tego powodu, badanie jednowarstwowe można wykonywać co dwa lata.

Na wykonanie badania cytologicznego najlepiej zgłosić się do lekarza kilka dni po zakończeniu menstruacji – najlepszym okresem jest środek cyklu miesięcznego (10-18 dzień), nie należy go wykonywać pięć dni przed kolejną menstruacją. Nieprawidłowy wynik badania cytologicznego nie musi oznaczać wyroku – może to być oznaka infekcji lub stanu zapalnego, ale w takim przypadku szczegóły należy omówić z lekarzem.